Europejskie i Ogólnopolskie Forum Bractw i Konfraterni w Częstochowie

W dniach 27 i 28 kwietnia 2024 roku w Częstochowie odbyło się V Ogólnoeuropejskie Forum Bractw, połączone z II Ogólnopolskim Forum Bractw i Konfraterni. Spotkanie, zorganizowane przez księży pallotynów z Doliny Miłosierdzia Bożego, przy współpracy z Instytutem Statystyki Kościoła Katolickiego oraz z archidiecezją katowicką, zostało objęte honorowym patronatem Rady ds. Apostolstwa Świeckich Konferencji Episkopatu Polski. W Forum uczestniczyło około stu przedstawicieli bractw m. in. z Francji, Hiszpanii, Malty, Monako, Polski, Portugalii, Szwajcarii, Włoch. Coroczne spotkania bractw i konfraterni w Europie (Forum Paneuropeo delle Confraternite) są organizowane od kilku lat z inicjatywy Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji. Pierwsze odbyło się w 2020 roku w Lugano (Szwajcaria). Następne: w Maladze (Hiszpania), Nicei (Francja), w Mafra (Portugalia). Na tegorocznym Forum w Częstochowie Watykan reprezentował Marco Lucente z Dykasterii ds. Ewangelizacji, który odczytał list przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Nowej Ewangelizacji abp kard. Rino Fisichell’ego adresowany do uczestników Forum. Marco Lucente zaprosił obecnych na spotkaniu do udziału w kolejnym Forum, które odbędzie się w Roku Jubileuszowym 2025 w Rzymie.

Bractwa – wspólnoty wiernych, których celem jest pogłębianie religijnego życia członków, wzajemna pomoc oraz prowadzenie działalności religijnej i szeroko rozumianej posługi miłosierdzia – już od czasów wczesnego chrześcijaństwa są wpisane w tradycję Kościoła. II Ogólnopolskie Forum Bractw i Konfraterni było zarazem podsumowaniem projektu badawczego „Konfraternie – element polskiej tradycji regionalnej i narodowej: dokumentacja, animacja i integracja”, realizowanego przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego w ramach programu „Nauka dla Społeczeństwa”. W czasie spotkania zaprezentowano publikację „Bractwa religijne – tradycja, tożsamość, wiara” pod redakcją prof. dr. hab. Marcina Jewdokimowa, ks. dr. Mariusza Marszałka SAC i ks. dr. hab. Wojciecha Sadłonia SAC, Warszawa 2024. Wykład poświęcony tej tematyce wygłosił prof. Marcin Jewdokimow. Publikacja zawiera m. in. artykuł zatytułowany „Pielgrzymowanie w wierze. Konfraternia Świętego Apostoła Jakuba Starszego przy Katedrze Polowej Wojska Polskiego” (s. 85-97).

Uczestnicy V Ogólnoeuropejskiego Forum Bractw w pierwszym dniu spotkania dzielili się swoim doświadczeniem wyniesionym z pracy w swoich wspólnotach. Zastanawiali się, jakie działania należy podjąć w bliskiej przyszłości, by efektywnie realizować wyznaczone cele rozwoju własnych wspólnot. Szukali wspólnych dróg i kierunków działania. Zastanawiali się nad stojącymi przed nimi wyzwaniami. Wskazywali na potrzebę formacji oraz na konieczność współpracy pomiędzy bractwami działającymi w różnych regionach Europy. Przedstawiali aktualną sytuację bractw w poszczególnych krajach.

Pierwszą osią naszej działalności jest modlitwa, a wspólnota pomaga nam w jej organizacji. O wiele łatwiej modlić się we dwóch lub trzech, zgodnie ze słowami Jezusa. – mówił Michel Ramousse, wiceprezydent federacji zrzeszającej bractwa penitentów działających na terenie Francji i Księstwa Monako. W swoim wystąpieniu podkreślił ważność formacji duchowej, a także wskazał na inne pola zaangażowania. Ważne jest uczestnictwo w publicznej działalności Kościoła, w uroczystościach i celebracjach liturgicznych w katedrze, w procesjach. Mówił też o posłudze charytatywnej, jaką jest pomoc najuboższym podejmowana we współpracy ze stowarzyszeniami lokalnymi.

Sytuację bractw w Szwajcarii przedstawił David Adamoli reprezentujący dwa bractwa działające w Lugano. W wypowiedzi dla tygodnika „Gość Niedzielny” zwrócił uwagę na duchowy klimat spotkania w Częstochowie i doświadczenie braterskiej wspólnoty. Stwierdził, że bractwa w Polsce i Szwajcarii stoją przed podobnym wyzwaniem – koniecznością integracji wielu grup działających w regionach o różnej specyfice kulturowej. Podjęta przez nas praca z pewnością przyniesie owoce. W naszym kraju jedynie w dwóch kantonach włoskojęzycznych istnieje organizacja zrzeszająca różne bractwa. W pozostałych, każda organizacja działa osobno. Planujemy utworzyć strukturę, która koordynowałaby życie i działalność wszystkich bractw. Podkreślił także konieczność pogłębiania życia duchowego członków bractw. Dla wielu uczestnictwo oznacza jedynie zewnętrzną przynależność. Jej motywem jest tradycja, a największym ryzykiem jest zatrzymanie się na poziomie folkloru. Szukamy takiego sposobu funkcjonowania, dzięki któremu będziemy bardziej zakorzenieni w Chrystusie, we wspólnej wierze i w miłości.

W V Ogólnoeuropejskim Forum Bractw połączonym z II Ogólnopolskim Forum Bractw i Konfraterni wzięli udział przedstawiciele Konfraterni Świętego Apostoła Jakuba Starszego – Teresa Przybył i Adam Jabłonka, który w wywiadzie dla Rafia Fiat powiedział: Jesteśmy na Forum drugi raz. Nasza Konfraternia skupia ludzi, którzy pielgrzymują do Santiago de Compostela drogami Jakubowymi głównie hiszpańskimi, portugalskimi, francuskimi, ale także polskimi, co roku przez jedną sobotę i niedzielę w miesiącu. Naszym celem jest m. in. rozbudzenie w Polsce właśnie takiej idei pielgrzymowania po polskich drogach św. Jakuba, bo też są piękne krajobrazowo i znajdują się przy nich wspaniałe zabytki architektury np. Archikolegiata w Tumie pod Łęczycą z XII wieku. Jednocześnie poprzez nasze pielgrzymowanie doskonalimy swoją wiarę i zbliżamy się do Boga.

Drugi dzień Forum rozpoczęła procesja uczestników spotkania na Jasną Górę. Bracia i siostry szli w uroczystych strojach galowych. W Kaplicy Cudownego Obrazu była sprawowana Msza święta. Eucharystii przewodniczył abp Adrian Galbas SAC, przewodniczący Rady ds. Apostolstwa Świeckich KEP, metropolita katowicki. W homilii podkreślił konieczność zakorzenienia we wspólnocie. Podstawową wspólnotą jest wspólnota z Chrystusem, a raczej wspólnota Chrystusa z Kościołem, bo to On ją przede wszystkim buduje. Arcybiskup zaakcentował konieczność budowania Kościoła opartego na konkretnym doświadczeniu wiary i miłości. Zwrócił także uwagę na historyczny rozwój bractw, który w Cesarstwie Rzymskim nastąpił po zalegalizowaniu chrześcijaństwa jako religii państwowej. W kolejnych wiekach różnicowały się struktury i cele bractw. Wśród nich ważne miejsce zajmowały bractwa dbające o formację duchową swych członków. Dziś bractwa zajmują się rozwojem kultu, chrześcijańskiej kultury, liturgii i katechizacji. Cieszę się, że po spotkaniach we Francji i Portugalii, a przed spotkaniem w Rzymie, Polska została wybrana na miejsce międzynarodowego forum, do którego dołączyli członkowie bractw z naszej Ojczyzny. Zauważył też, że współcześnie bractwa stoją przed dwoma niebezpieczeństwami. Pierwszym jest skupienie się na zewnętrznych oznakach przynależności do wspólnoty. W samym słowie „bractwo” jest już myśl o wspólnocie. Jestem w bractwie, to znaczy, że ten drugi jest jak mój brat, jak moja siostra. Ważne, żeby elementem waszej wspólnoty nie było tylko to, co zewnętrzne. Czasem wśród członków bractw można spostrzec taką tendencję, by przede wszystkim dbać o strój, by poprzez strój być widocznym. Zawsze pamiętajmy, że najwspanialszym strojem, jaki mamy w Kościele jest szata chrztu świętego. Ona oznacza, że przyoblekliśmy się w Chrystusa. (Ga 3,27). Inne niebezpieczeństwo, na które wskazał metropolita, polega na podkreślaniu własnej odrębności wewnątrz Kościoła. Drugim niebezpieczeństwem, jakie stoi przed członkami bractw jest podkreślanie części przed całością. Ważniejsza jest dla mnie przynależność do bractwa, niż do Kościoła. Także taka postawa byłaby gorsząca. Członkiem kościelnego bractwa jestem tylko jako członek Kościoła. Prawa obowiązujące w bractwach nie mogą być w kolizji z tym, czego naucza Kościół, nie mogą też być od tej nauki ważniejsze. Bractwa muszą być częścią Kościoła, konkretnym sposobem zaangażowania wiernych świeckich w misję Kościoła. Inaczej stałyby się katolicką sektą (1). Abp Adrian Galbas podziękował wszystkim uczestnikom spotkania za przybycie na Forum oraz aktywny udział w jego programie.

Wydarzeniem poprzedzającym V Ogólnoeuropejskie Forum Bractw i II Ogólnopolskie Forum Bractw i Konfraterni jest wystawa „Camino Misericordia”, która została otwarta 6 kwietnia br. w Dolinie Miłosierdzia. Szeroko rozumiana posługa miłosierdzia jest jedną z form działalności bractw. Wystawa powstała z inicjatywy Sekretariatu Bożego Miłosierdzia przy współpracy ze Stowarzyszeniem Wspólnota Polska oraz z Muzeum ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole (Litwa). Jest to wizualizacja najważniejszych miejsc związanych z kultem Bożego Miłosierdzia. Celem wystawy jest popularyzacja miejsc związanych z kultem Bożego Miłosierdzi oraz z działalnością św. Faustyny Kowalskiej i bł. ks. Michała Sopoćko, jak również zainteresowanie perspektywą rozwoju szlaku Bożego Miłosierdzia, który łączy różne miejsca związane z kultem Bożego Miłosierdzia od Krakowa po Wilno.

Opracowanie – Ewa Wasiak

Zdjęcia – Natanael Brewczyński, Grzegorz Juziak, ks. Mariusz Marszałek, Dagmara Morcinek, ks. Dawid Piwowarski, ks. Tomasz Wojtal (domena publiczna), Adam Jabłonka

Źródła: Gość Niedzielny katowicki https://www.gosc.pl/doc/8780765.Nie-tylko-folklor KAI https://www.ekai.pl/v-ogolnoeuropejskie-i-ii-ogolnopolskie-forum-bractw-i-fraterni/ Biuro Prasowe Jasnej Góry https://jasnagora.com Radio eM https://www.radioem.pl Radio Fiat https://onlineradio.pl/fiat/

Biuro Prasowe Jasnej Góry https://jasnagora.com Radio eM https://www.radioem.pl Radio Fiat https://onlineradio.pl/fiat/

Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego Księża Pallotyni Prowincja Zwiastowania Pańskiego – Poznań https://sac.org.pl/czestochowa-wystawa-camino-misericordia/

1 Tekst homilii abp. Adriana Galbasa https://www.radioem.pl/doc/8780902.Jasna-Gora-Forum-Bractw-i-Konfraterni