Cudków – Mstów – Lubsza – Sączów
W 2024 roku parafia św. Jakuba Apostoła w Sączowie (diecezja sosnowiecka) obchodzi Jubileusz 800-lecia erygowania. Ta doniosła rocznica sprawia, że członkowie Konfraterni św. Jakuba, biorąc pod uwagę misję statutową wspólnoty, jaką są działania na rzecz szerzenia kultu św. Jakuba Starszego, podjęli pieszą sobotnio-niedzielną pielgrzymkę do Sączowa i Piekar Śląskich, w podziękowaniu Bogu za dar wiary katolickiej i opiekę św. Jakuba. Intencją konfratrów jest też błagalna prośba do Matki Bożej Piekarskiej o dar jedności i pokoju w naszej Ojczyźnie. Bardzo ważnym motywem tej pątniczej wędrówki są działania związane z poprawą oznakowania i promocją Warszawskiej Drogi św. Jakuba, w ramach zadania Camino – Droga Spotkania, realizowanego i dofinansowanego z rządowego programu NOWEFIO na lata 2021 – 2030. Dofinansowanie zostało przyznane Konfraterni św. Jakuba w konkursie, który Narodowy Instytut Wolności ogłosił w 2022 roku.
Najważniejszym wydarzeniem pierwszego dnia pielgrzymki było odsłonięcie i poświecenie znacznika Warszawskiej Drogi św. Jakuba w Dąbrowie Zielonej, przed kościołem św. Jakuba Apostoła. Pierwotny kościół został tu zbudowany w XIII wieku, w stylu gotyckim. Następny, renesansowy powstał w XVI wieku, na miejscu gotyckiego. Nowy korpus obecnej świątyni został wzniesiony na początku XX wieku i umieszczony prostopadle do korpusu szesnastowiecznego kościoła. Dawna świątynia została w ten sposób przebudowana na nawę poprzeczną (transept). Wyposażenie kościoła pochodzi z XVII i XVIII wieku. Polichromia na sklepieniach oraz wewnątrz kopuły, umieszczonej nad skrzyżowaniem starszego i nowego korpusu kościoła, renesansowe portale i nagrobki, dwa rokokowe ołtarze, kamienna ambona, chrzcielnica i relief Chrztu Chrystusa tworzą dobrze zaaranżowane wnętrze świątyni.
Przy znaczniku Warszawskiej Drogi św. Jakuba i tablicy informacyjnej, uczestników wydarzenia powitał Marek Sokołowski, Senior Konfraterni Świętego Apostoła Jakuba Starszego przy Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie. Symbolicznego odsłonięcia tzw. „słupka Jakubowego” dokonał proboszcz parafii ks. Honorat Nowak, Aldona Sas z Konfraterni i pan Jarosław Wolski. Znacznik Warszawskiej Drogi św. Jakuba poświęcili: ks. płk SG dr Zbigniew Kępa, kapelan Konfraterni oraz ks. Honorat Nowak. Na zakończenie uroczystości Marek Sokołowski przekazał ks. Honoratowi Nowakowi egzemplarze Legitymacji Pielgrzyma dla pątników, którzy – mamy nadzieję – wyruszą z Dąbrowy Zielonej na Warszawską Drogę św. Jakuba, a także symboliczne znaki Drogi oraz list z podziękowaniem za udostępnienie miejsca na postawienie znacznika Drogi Warszawskiej przed kościołem św. Jakuba Apostoła w Dąbrowie Zielonej. Sekretarz Kapituły Konfraterni Jolanta Szczerek przekazała ufundowaną przez Konfraternię Księgę Pielgrzymów, do której jako pierwsi wpisali się uczestnicy uroczystości.
W Dąbrowie Zielonej kapelan Konfraterni św. Jakuba ks. płk SG dr Zbigniew Kępa odprawił Mszę Świętą w intencji pielgrzymów. Odczytał słowa Ewangelii według św. Jana Paś baranki moje, paś owce moje (J 21, 15-19) i wygłosił kazanie. Koncelebrował ks. Honorat Nowak. W posłudze ołtarza uczestniczyli konfratrzy: Paweł Szczerek czytał fragment z Dziejów Apostolskich Co mam, to ci daję: w imię Jezusa, chodź! (Dz 3, 1-10); Teresa Przybył zaśpiewała psalm responsoryjny Po całej ziemi ich głos się rozchodzi (Ps 19 (18), 2-3. 4-5b); Piotr Szarko czytał ustęp z Listu
św. Pawła do Galatów Bóg wybrał mnie jeszcze w łonie mojej matki (Ga 1, 11-20); Marek Sokołowski odczytał modlitwę powszechną za papieża Franciszka, za Konfraternię św. Jakuba – także za konfratrów, którzy zasnęli w Panu – za pojednanie w Polsce, za pokój na Ukrainie i na całym, tak niespokojnym dziś świecie.
Z Dąbrowy Zielonej pątnicy kontynuowali pielgrzymkę Warszawską Drogą św. Jakuba. We wsi Święta Anna pielgrzymi nawiedzili Sanktuarium Świętej Anny, które znajduje się na tradycyjnym szlaku pielgrzymek zdążających na Jasną Górę. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia patronki tego miejsca. Cudowna figura wyobrażająca św. Annę w towarzystwie Matki Bożej i Dzieciątka Jezus – Święta Anna Samotrzecia – czczona jest tu od ponad pięciuset lat. W końcu XV wieku w okolicznych lasach miało miejsce kilka cudownych objawień św. Anny. Wybudowano wówczas niewielką kaplicę pod wezwaniem świętej. Na początku XVII wieku został wybudowany kościół i klasztor bernardynów, Zakonu Braci Mniejszych św. Franciszka, szczególnych czcicieli Matki Bożej i św. Anny. Obecnie w klasztorze przebywają mniszki dominikańskie.
W małej wiosce Krasice pielgrzymi Jakubowi nawiedzili kościół pw. Opatrzności Bożej. W świątyni znajduje się kopia cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, pobłogosławiona przez papieża Benedykta XVI. Na bieżąco prowadzone są prace nad upiększeniem świątyni i niezbędnym wyposażeniem. Co roku przez miejscowość przechodzi liczna rzesza pielgrzymów idących na Jasną Górę, m. in. warszawska pielgrzymka piesza, która przemierza ten szlak od 1711 roku.
Celem wędrówki pątniczej pierwszego dnia pielgrzymki był Mstów – miasto, którego dzieje sięgają średniowiecza. Jan Długosz w swoim najsłynniejszym dziele Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego wymienił Mstów opisując życie Piotra Włostowica, który żył w latach 1080 – 1153. Miejscowość Mstou została wymieniona w 1193 roku w bulli papieża Celestyna III jako własność kanoników regularnych laterańskich we Wrocławiu. Pierwszy kościół w Mstowie został zbudowany w stylu romańskim, przypuszczalnie w XII wieku. W XV wieku świątynia została przebudowana lub zbudowana od podstaw w stylu gotyckim, a w pierwszej połowie XVIII stulecia na jego fundamentach zbudowano nowy, trójnawowy kościół w stylu barokowym, z dwiema wieżami, które podwyższono na przełomie XIX i XX wieku. Późnobarokowe wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVIII wieku. Szczególnym kultem otoczony jest słynący łaskami obraz Matki Bożej Miłosierdzia, będący siedemnastowieczną kopią obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej, znany jako wizerunek Matki Bożej Mstowskiej. Do kościoła przylegał zespół klasztorny, który w XVII wieku otoczono kamiennymi murami z dziesięcioma basztami, kordegardą oraz dwiema bramami. Przed murami utworzono wały ziemne z fosą, które zostały zniwelowane pod koniec XVII wieku. Do dziś z obwarowań zachował się zrekonstruowany w okresie międzywojennym mur z dziewięcioma basztami.
Po krótkim postoju w Mostowie pielgrzymi pojechali do Częstochowy na nocleg w Domu Pielgrzyma. Mimo zmęczenia po przejściu 32 km
w Apelu Jasnogórskim w kaplicy cudownego obrazu Matki Bożej Częstochowskiej uczestniczyło kilkunastu członków Konfraterni św. Jakuba.
Przejście odcinka Cudków – Mstów związane było z poprawą oznakowania tego starego pielgrzymkowego i turystycznego szlaku. Konfraternia na realizację zadania otrzymała dofinasowanie z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach programu NOWEFIO, w ramach zadania „Camino – Droga Spotkania”. Realizowanego w ramach priorytetu: organizacje obywatelskie na rzecz dobra wspólnego, w obszarze tematycznym: poprawa samoorganizacji społecznej w sferze turystyka i krajoznawstwo. wraz z poprawa oznakowania
Drugi dzień pielgrzymki pątnicy rozpoczęli udziałem we Mszy Świętej celebrowanej w kaplicy cudownego obrazu Matki Bożej na Jasnej Górze. Wśród kilkunastu koncelebrantów był kapelan Konfraterni św. Jakuba ks. płk SG dr Zbigniew Kępa. Po Eucharystii pątnicy przejechali z Częstochowy do Lubszy i wyruszyli na Jasnogórską Drogę św. Jakuba.
Lubsza należy do najstarszych miejscowości na Górnym Śląsku. Murowany kościół św. Jakuba Starszego został tu wzniesiony prawdopodobnie na początku XV wieku na miejscu drewnianego, który uległ zniszczeniu, czego powody nie są znane. Legendy wspominają najazd Tatarów, także pożar kościółka w końcu XIV wieku. Fundatorami murowanego kościoła byli prawdopodobnie kanclerz księcia opolskiego Piotr z Lubszy oraz jego brat Mikołaj z Lubszy, kanonik opolski. Kościół jest orientowany, zbudowany w stylu gotyckim z cechami renesansowymi, wprowadzonymi
w późniejszym czasie. W latach 1570–1630 kościół był w zarządzie ewangelików, którzy pozbawili świątynię średniowiecznego wyposażenia. Katolicy uczestniczyli w obrzędach religijnych w kościele w miejscowości Koziegłowy, leżącej w pobliskim księstwie siewierskim. W okresie pierwszej wojny światowej z kościoła zabrano zabytkowe dzwony. Zachował się tylko jeden, z 1536 roku. W latach dwudziestych XX wieku świątynię przebudowano, powiększono i ponownie poświęcono w 1930 roku. W roku 1966 kościół w Lubszy został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa opolskiego. W 1982 roku przebudowano prezbiterium oraz ustawiono nowy ołtarz główny, który wraz z kościołem został konsekrowany 29 września tegoż roku. W ołtarzu uwagę pielgrzymów Jakubowych zwrócił duży obraz przedstawiający św. Jakuba, który trzyma w ręce kij pielgrzymi z tykwą na wodę, a na sobie ma zieloną pątniczą pelerynę z żółtym mucetem, na którym widnieją dwie muszle.
W takim właśnie stroju galowym członkowie Konfraterni św. Jakuba stojąc przed wizerunkiem swojego patrona, zaśpiewali pieśń ku jego czci:
Każdego ranka nas wzywa ten głos,
Ruszamy w drogę by poznać los.
Każdego dnia coraz dalej, dalej,
Compostela wzywa nas.
Ultreja, Ultreja, et suseia
Boże, Ty wspieraj nas.
Tą drogą wiary ja idę i brat,
Europa kroczy nią tysiąc lat.
To Mleczna Droga nas wszystkich, pielgrzymów.
Święty Jakub wzywa nas.
Ultreja, Ultreja, et suseia
Boże, Ty wspieraj nas.
Na krańcu ziemi Jakuba jest grób,
Codziennie idę do jego stóp,
Bo jego uśmiech jak słońca promienie
Co dzień siłę daje nam.
Ultreja, Ultreja, et suseia
Boże, Ty wspieraj nas.
Proboszcz parafii św. Jakuba w Lubszy ks. Rudolf Badura wyraźnie wzruszony pielgrzymią pieśnią Jakubową, jaka chyba po raz pierwszy zabrzmiała w tym kościele, serdecznie pożegnał pątników.
Niedzielną pielgrzymkę konfratrzy zakończyli w Sączowie, gdzie na drugą połowę lipca 2024 roku zaplanowano wydarzenia związane
z obchodami osiemsetnej rocznicy erygowania parafii św. Jakuba Apostoła: 20 lipca odbędzie się konferencja interdyscyplinarna poświęcona Jubileuszowi, na której zostanie wygłoszonych pięć wykładów, a wśród nich bliski tematycznie Konfraterni: „Parafia Sączów na drogach
św. Jakuba Apostoła w Polsce”; 21 lipca będą miały miejsce rekolekcje parafialne; na 28 lipca zaplanowano główną uroczystość Jubileuszu
i odpustu parafialnego.
Przy kościele św. Jakuba w Sączowie krzyżują się Drogi św. Jakuba: Via Regia i Jasnogórska.
Trasa szóstego etapu pielgrzymki do Piekar Śląskich, który liczył łącznie 57 km, była wyjątkowa piękna. Prowadziła bowiem przez dające cień lasy, ukwiecone łąki, pola porosłe zbożami czekającymi na żniwa. Cisza i piękne widoki były tak odmienne od miejskiego gwaru, który – niestety – towarzyszy nam na co dzień. Pogoda też sprzyjała pielgrzymom – w busie…, gdzie temperatura wynosiła 19 stopni Celsjusza. Na zewnątrz dochodziła do 33 stopni C. Choć upał był afrykański, wszyscy szli dzielnie i dotarli do celu, mimo zmęczenia, pragnienia i otarcia stóp w nowych butach.
W pielgrzymce uczestniczyło 14 członków Konfraterni: ks. płk SG dr Zbigniew Kępa, Adam Jabłonka, Alicja Mikulska, Marek Mikulski, Łukasz Stefaniak, Aldona Sas, Beata Sokołowska, Marek Sokołowski, Jan Paweł Szarko, Piotr Szarko, Jolanta Szczerek, Paweł Szczerek, Ewa Wasiak, Dorota Zaleska oraz 4 sympatyków Konfraterni św. Jakuba.
Tekst – Ewa Wasiak
Zdjęcia – ks. płk SG Zbigniew Kępa, Beata i Marek Sokołowski, Ewa Wasiak
