Grupa pielgrzymów i sympatyków Camino de Santiago, w większości z Konfraterni św. Jakuba Apostoła przy Katedrze Polowej WP w Warszawie, pielgrzymowała w dniach od 1 do 4 maja 2025 roku, Drogą Podlaską św. Jakuba. Celem była poprawa oznakowania i ustawienie znaków oraz tablic informacyjnych na odcinku od Wigier do Goniądza, w ramach dofinansowania z Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach programu NOWEFIO na zadanie „Camino – Droga Spotkania”.
Wczesnym rankiem 1 maja, po modlitwie w katedrze polowej wyruszyliśmy w drogę, pod przewodnictwem ks. płk. Zbigniewa Kępy do Wigier. Klasztor pokamedulski, malowniczo położony na wzgórzu nad jeziorem Wigry, ufundowany był przez króla Jana Kazimierza w 1667 roku. Król nadał wyspę wraz z zabudowaniami, okoliczne jeziora oraz dużą część puszczy zakonowi kontemplacyjnemu kamedułów. Po pożarze pierwszych drewnianych zabudowań, nastąpiła budowa dużego zespołu klasztornego z kościołem, z 12 domami pustelniczymi i budynkami gospodarczymi z cegły, według projektu Piotra Putini architekta włoskiego. Dzisiaj po zniszczeniach wojennych kościół jest odbudowany wraz z eremami, które użytkowane są jako ośrodek wypoczynkowy.
Po przyjeździe do pokamedulskiego eremu w Wigrach, w kościele parafialnym Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, uczestniczyliśmy we Mszy św. celebrowanej przez naszego kapelana ks. Zbigniewa Kępę. W oprawie liturgii wzięli udział Piotr Szarko i Aldona Sas. W kazaniu ks. celebrans nawiązał do pierwszego czytania (Dz 5, 27 – 33 ) stawiając pytanie „ Co sprawia, że mężczyźni i kobiety,nie licząc się z groźbami ani nawet z groźbą śmierci, dają świadectwo o Jezusie Chrystusie wzorem Apostołów, w tym św. Jakuba Starszego?” Odpowiedzią jest „ świadectwo Apostołów dawane w mocy Ducha Świętego, które wielu przekonało, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym, posłanym, aby dokonać dzieła zbawienia na drzewie krzyża i odnieść zwycięstwo powstając z martwych.”
W dalszej części homilii kapłan nawiązał do miejsca sprawowanej liturgii w Wigrach, gdzie od 1667 roku aż do czasu kasacji przez władze pruskie w 1796 r. dawali świadectwo kameduli, spadkobiercy św. Romualda, przez surowy tryb życia, milczenie, post i modlitwę. Według zasady „ora et labora” (módl się i pracuj), kapłan wyraził życzenie, aby pielgrzymka naszej grupy „miała coś z duchowości kamedułów: aby był czas na wspólną modlitwę, na milczenie i na osobistą modlitwę w ciszy; aby był czas na kontemplację piękna przyrody i tej krainy, przez którą będziemy przechodzić. Chciałbym też, aby została wykonana praca (owo „labora”), polegająca na znakowaniu, gromadzeniu materiałów do przewodnika, na popularyzowaniu tego szlaku w różnej, dostępnej dla Was formie i przekazie.”
Zachęceni słowami duszpasterza ks. Kępy do pracy, modlitwy i pielgrzymowania, po zakończonej eucharystii uczestniczyliśmy w uroczystym poświęceniu początkowego znacznika Drogi Podlaskiej św. Jakuba, razem z proboszczem parafii ks. kan. dr Jackiem Nogowskim. Znacznik, tablica informacyjna oraz kierunkowskaz zamontowane zostały wcześniej przez Seniora Konfraterni Marka Sokołowskiego.
Siły do 30 km drogi przez Wigierski Park Narodowy, dodał nam posiłek w refektarzu klasztoru. W grupie 22 osób ruszyliśmy w drogę z Wigier do Przewięzi, przez malownicze tereny położone na skraju Puszczy Augustowskiej, pośród kwitnących łąk, lasów, jezior, mijając niewielkie miejscowości. W czasie drogi kilka ekip wytrwale znakowało drogę, umieszczając logo Drogi i żółte strzałki aż do miejsca noclegu w Przewięzi.
2 maja rozpoczęliśmy kolejny, drugi dzień naszej pielgrzymki z Przewięzi przez Studzieniczną, Augustów, Hutę do Sztabina, długości blisko 30 km. Na tym odcinku kilka dni wcześniej zostały umieszczone kierunkowskazy w Studzieniczej i w Augustowie. W Sztabinie przy kościele pw. św. Jakuba Apostoła zamontowany został znacznik Drogi, tablica informacyjna i kierunkowskaz. W trakcie wędrówki prowadzone były prace związane z poprawą oznakowania, w tym celu wykorzystane zostały etykiety z logo Drogi, strzałki kierunkowe, w terenie leśnym malowane były żółte strzałki. Wieczorem po wyczerpującym dniu, uczestniczyliśmy we Mszy św. w Sanktuarium Matki Bożej Studzieniczańskiej, położonej na wyspie Jeziora Studzieniczne, dokąd prowadzi wąska grobla. Mszę celebrował ks. Adam Łosiewski, rezydent parafii Studzieniczna, w koncelebrze z kapelanem Konfraterni ks. płk. Zbigniewem Kępą, który w wygłoszonej homilii przypomniał pielgrzymkę Jana Pawła II do Ojczyzny w 1999 r. Papież odwiedził klasztor w Wigrach 8 czerwca, następnego dnia popłynął statkiem z Augustowa do Studzienicznej. Wydarzenie upamiętniono wznosząc tutaj pomnik, figura Ojca Świętego wsparta jest na lasce, stoi na kamiennym pomoście, z umieszczonym napisem „ Byłem tu wiele razy, ale jako papież po raz pierwszy i chyba ostatni.”
„Początki kultu maryjnego na tej ziemi wiążą się z historią klasztoru kamedułów na Wigrach, który był właścicielem tych ziem. To właśnie tutaj w XIX w. zamieszkał, nieznany nam z imienia i nazwiska pustelnik. Prowadził ascetyczny tryb życia. Miał wielkie nabożeństwo do Matki Bożej. Mieszkańcy okolicznych osad przychodzili do niego i prosili go o modlitwę i radę w trudnych sytuacjach życia. Kiedy opuścił on wyspę, pielgrzymi przybywali tutaj dalej i modlili się przed obrazem Matki Bożej. Drugim pustelnikiem, który tutaj zamieszkał był płk. Wincenty Morawski, który pochodził z Wilna. Służył on pielgrzymom, leczył chorych ziołami. Modlił się w poleconych mu intencjach. Zbudował on na wyspie kaplicę z drewna, która pokryta była słomą”, mówił kaznodzieja. Pielgrzymując do Rzymu, pustelnik wyjednał u papieża Piusa VI w 1782 r. aż cztery odpusty. Obecnie główne uroczystości odpustowe odbywają się w Zielone Świątki. Obecna murowana kaplica w kształcie rotundy, pochodzi z 1872 r. stoi na 64 palach wbitych w mokradła. W ołtarzu jest umieszczona XVIII – wieczna kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, słynąca łaskami, wykonana przez nieznanego artystę. Ukoronowanie koronami papieskimi, miało miejsce 17 września 1995 r.
Dalej w kazaniu usłyszeliśmy: „Dziś przychodzimy do Niej utrudzeni naszym pielgrzymowaniem, ale przecież pełni radości i entuzjazmu wiary. Tu właśnie słyszymy czytanie z Dziejów Apostolskich ( Dz 5, 34 – 42), które ukazuje nam debatę, jaka toczyła się w Sanhedrynie, w sprawie Apostołów głoszących, że Jezus Chrystus ukrzyżowany zmartwychwstał i żyje. Gamaliel, człowiek uczony w Prawie i poważany przez lud, podał ważne kryterium prawdziwości tego, co pochodzi od Boga. Powiedział: „Jeżeli bowiem od ludzi pochodzi ta myśl czy sprawa rozpadnie się, a jeżeli rzeczywiście od Boga pochodzi, nie potraficie ich zniszczyć, i oby się nie okazało, że walczycie z Bogiem”. A więc, jeżeli coś od Boga pochodzi, z Jego inspiracji – ostoi się i inni nie potrafią tego dzieła zniszczyć. W tym miejscu szczególnym miejscu pragniemy zawierzyć Maryi Konfraternię. Pragniemy prosić, aby działalność Konfraterni pochodziła z inspiracji Ducha Świętego; by Siostry i Bracia żyli we wspólnocie wiary, nadziei i miłości. Maryjo królująca w Studzienicznej bądź naszą pomocą i naszym ratunkiem”, zakończył kapłan.
3 maja i trzeci dzień pielgrzymowania, to Uroczystość Najświętszej Maryi Panny, Królowej Polski.
Obchody Święta rozpoczęliśmy Mszą św. w sztabińskim kościele parafialnym pw. św. Jakuba Apostoła, której przewodniczył proboszcz parafii ks. Krzysztof Bronakowski w koncelebrze z ks. płk. Zbigniewem Kępą. Msza św. odprawiona była w intencji strażaków Ochotniczej Straży Pożarnej w Sztabinie oraz Ojczyzny. Uczestniczyli w niej: Poczty Sztandarowe – OSP Sztabin i Szkoły Podstawowej im. Karola Brzostowskiego w Sztabinie, strażacy OSP Sztabin, MDP przy OSP Sztabin, władze samorządowe z Wójtem Jarosławem Karpem na czele, druhny i druhowie 7 Sztabińskiej Drużyny Harcerskiej „Białe Wilki” i mieszkańcy. Poczty sztandarowe, ustawieni na środku świątyni strażacy z Młodzieżowej Drużyny OSP Sztabin, harcerze – wszystko to tworzyło uroczystą oprawę Mszy św. Proboszcz parafii przypomniał w kazaniu historię chrześcijaństwa na ziemiach polskich od Chrztu Polski w 966 r. poprzez Śluby Lwowskie – ślubowanie złożone 1 kwietnia 1656 roku, w czasie potopu szwedzkiego, przez króla Jana II Kazimierza Wazę we Lwowie. Przypomniał o święcie 3 Maja, które ustanowione pierwotnie w 1919 roku i przywrócone w 1990 roku na pamiątkę uchwalenia przez Sejm Czteroletni, 3 maja 1791 r., Ustawy Rządowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, powszechnie znanej, jako Konstytucja 3 maja. Królową i Matką była zawsze Maryja, która stała pod krzyżem. Jak my rozumiemy królowanie pytał, czy krzyż ma miejsce w naszym życiu? Za przykład podał strażaków i harcerzy, którzy trwają w ideałach i służą Ojczyźnie.
Po nabożeństwie, pod pomnikiem upamiętniającym 100. Rocznicę Odzyskania Niepodległości przez Polskę, Małe SZTABINIAKI zaprezentowały pięknie przygotowany taniec z flagami. Młodzież ze Szkoły Podstawowej w Sztabinie wyrecytowała także wiersze. Odśpiewano wspólnie Hymn Państwowy, a przedstawiciele poszczególnych jednostek i organizacji złożyli wiązanki kwiatów.
Następnie mieszkańcy Sztabina uczestniczyli w poświęceniu znacznika Drogi Św. Jakuba, którego dokonał kapelan Konfraterni ks. płk. Zbigniew Kępa, w obecności proboszcza ks. Krzysztofa Bronakowskiego i władz lokalnych. Znacznik uroczyście odsłonił wójt Jarosław Karpa i przedstawicielka parafii Alicja Marciniak oraz członkowie Konfraterni Agata Szarko – Sawera i Jerzy Grzegorz Kazimierczak. Po odśpiewaniu hymnu pielgrzymów „Ultreia”, ruszyliśmy w drogę do Zabiela na kolejne 30 km, przez Okopy – miejsce urodzenia bł. ks. Jerzego Popiełuszkę, przez Suchowolę do Zabiela, gdzie zakończyliśmy dzisiejsze pielgrzymowanie.
4 maja i czwarty dzień pielgrzymki obfitował w kolejne ciekawe wydarzenia. Po noclegu w Domu Pielgrzyma przy Sanktuarium pw. Matki Bożej Bolesnej w Świętej Wodzie w Wasilkowie, koło Białegostoku, dzień rozpoczęliśmy Mszą św. i poświęceniem dwóch krzyży wotywnych.
Pierwszy krzyż poświęcony pamięci Kapelanów Katyńskich, w 85 rocznicę męczeńskiej śmierci za wiarę katolickich duchownych wojskowych, 27 księży i 2 kleryków, ofiar zbrodni katyńskiej.
Drugi krzyż „ Pielgrzymi Nadziei”, to podziękowanie za 10 lat istnienia Konfraterni św. Jakuba przy Katedrze Polowej w Warszawie. Oba krzyże zostały zamontowane na Górze Krzyży.
W kazaniu ks. płk Zbigniew Kępa nawiązał do 1 czytania (Dz 5, 27b – 32. 40b – 41) „Mimo zakazów i gróźb Apostołowie nie mogą milczeć. Napełnieni Duchem Świętym przestali się bać i sprzeciwili się najwyższej żydowskiej radzie i arcykapłanowi, która ją reprezentował. Święty Piotr występując w imieniu pozostałych apostołów wyjaśnił dlaczego tak czynią: Trzeba bardziej słuchać Boga niż ludzi”. Nikt nie jest w stanie zabronić Kościołowi głosić prawdy o Chrystusowym krzyżu, o Chrystusie, który dokonał dzieła zbawienia świata przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie.
„Ewangelia (J 21, 1 – 19) opowiada nam dziś o spotkaniu Zmartwychwstałego z uczniami, którzy po męce Chrystusa powrócili nad Jezioro Genezaret, zwane Jeziorem Tyberiadzkim. Powrócili oni do pierwotnych swoich zajęć. Przed powołaniem ich przez Jezusa byli rybakami. Żyli z połowu ryb. Po tym, co przeżyli w Wielkim Tygodniu są rozgoryczeni i rozczarowani. Jezus zjawia się nad brzegiem jeziora. Poleca im zarzucić sieci. Chociaż dotychczasowe wysiłku apostołów były daremne czynią to. Wyciągają sieć pełną ryb. Rozpoznają wtedy owego nieznajomego stojącego na brzegu – „To jest Pan”.”
Wspólnota, którą tworzą siostry i bracia z Konfraterni, realizuje swój charyzmat pielgrzymując po Drogach św. Jakuba i naśladując patrona, jednego z dwunastu Apostołów. Drogi te prowadzą z Polski aż do Santiago de Compostela w Hiszpanii, gdzie znajduje się grób Apostoła.
„Poświecenie krzyży niech będzie także dla nas okazją do refleksji czy i my idziemy drogą Chrystusowego krzyża. Czy przyjmujemy ciężary i obowiązki dnia codziennego z poddaniem się Bogu? Czy cierpliwie dźwigamy trud życia rodzinnego i wspólnotowego”, zakończył kapelan ks. Zbigniew Kępa.
Po Mszy św. i śniadaniu wyruszyliśmy w dalszą drogę, aby dojechać do Zabiela i stamtąd przejść ostatni odcinek zaplanowanej drogi Zabiele – Goniądz około 20 km. Droga prowadziła pośród pól i niewielkich miejscowości, gdzie nadal zamieszczane były strzałki, logo Drogi, a w Goniądzu przy parafii św. Agnieszki był kilkanaście dni wcześniej kierunkowskaz Drogi św. Jakuba w kierunku Warszawy. Tutaj zakończyliśmy czterodniową pielgrzymkę z Wigier do Goniądza, przechodząc łącznie około 110 km. W realizacji zdania w dniach od 1 do 4 maja, związanego z Camino Droga Spotkania, wzięło udział łącznie 24 osoby spośród konfratrów i wolontariuszy.
Relacja: Teresa Przybył
Fot. Beata Sokołowska, Piotr Szarko, ks. Zbigniew Kępa, Jolanta Szczerek, Ewa Wasiak
Sztabinianki ze Sztabina 
