Pielgrzymka z Warszawy do Gniezna, Etap 6 Bronisław – Mogilno, 14-15 maja
2 października 2021 r. Konfraternia św. Apostoła Jakuba Starszego przy Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie rozpoczęła pielgrzymkę dziękczynną za beatyfikację Prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego i Matki Elżbiety Róży Czackiej, Ze św. Jakubem od bł. Stefana do św. Wojciecha. Pątniczy szlak prowadzi Drogami Jakubowymi[1]
z katedry pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie do Sanktuarium św. Wojciecha w Gnieźnie. Konfratrzy, którzy nie mogą wyruszyć na Drogę Jakubową, uczestniczą w pielgrzymce duchowej i w łączności z pątnikami odmawiają modlitwę do św. Jakuba oraz różaniec w intencjach pielgrzymkowych. Zakończenie pątniczej wędrówki planowane jest w czerwcu 2022 r.
Szósty etap pielgrzymki do Gniezna rozpoczęła Eucharystia sprawowana w Bazylice Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu, w której uczestniczyło 15 pątników. Umocnieni duchowo, wędrowcy Jakubowi pojechali busem do Bronisławia, gdzie w kwietniu br. zakończyli piąty etap wspólnego pielgrzymowania. Stąd, po krótkiej modlitwie w kościele pw. św. Bartłomieja Apostoła, który często odwiedzał Prymas Polski bł. Stefan kard. Wyszyński, pielgrzymi wyruszyli w kierunku Kruszwicy. Podobnie jak przed miesiącem, silny i zimny wiatr nie ułatwiał wędrówki. Niesprzyjającą aurę wynagradzał widok pól. Wprawdzie wiosną na Kujawach pola jeszcze nie są „malowane zbożem rozmaitem, wyzłacane pszenicą, posrebrzane żytem”, ale łany rzepaku w najpiękniejszych odcieniach koloru żółtego w niczym nie ustępowały tym „szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionym”, a intensywna zieleń zbóż ozimych dopełniała palety barw Boskiego Malarza.
Idąc wśród malowniczych pól kujawskich, pielgrzymi doszli do Kruszwicy, miasta leżącego w samym sercu Nadgoplańskiego Parku Krajobrazowego, zwanego też Parkiem Tysiąclecia. Nazwa „Kruszwica” pochodzi podobno od słowa „kruszwa”, co oznaczało bryłę soli. W średniowieczu w tej okolicy warzono sól z okolicznych pokładów solanki, które zapewniały mieszkańcom dostatek, co znalazło odzwierciedlenie w herbie miasta, jakim jest wizerunek zielonego drzewa gruszy w srebrnym polu – staropolskiego symbolu zamożności. Rzesze pielgrzymów i turystów przyciąga do Kruszwicy kolegiata pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła– jeden z najlepiej zachowanych zabytków architektury romańskiej w Polsce. Świątynia, wzniesiona z granitu i piaskowca w latach 1120 – 1140 na planie krzyża łacińskiego, zachowała prawie nienaruszony układ przestrzenny i bryłę, poza przebudowaną w XVI wieku fasadą zachodnią. Wnętrze w całym pięknie swej surowości i prostoty form ma cechy autentycznej bazyliki romańskiej. Kościół był prawdopodobnie siedzibą biskupstwa, które około roku 1148 przeniesiono do Włocławka.
Niepisanym symbolem Kruszwicy jest Mysia Wieża, którą pielgrzymi widzieli z daleka. Usytuowana na Wzgórzu Zamkowym, wraz z fragmentem muru stanowi pozostałość po średniowiecznym zamku, wzniesionym w XIV wieku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego, jako warownia na pograniczu polsko-krzyżackim. Liczne pożary, potop szwedzki w XVII wieku sprawiły, że zamek popadł w ruinę. Pod koniec XVIII wieku resztki budowli zostały odnowione i wzmocnione. Z Mysią Wieżą wiąże się znana legenda o królu Popielu, okrutnym władcy, którego zjadły myszy. Wieża stanowi bardzo dobry punkt widokowy na jezioro Gopło i okolicę.
Przez Polanowice i Książ pątnicy dotarli do celu sobotniej pielgrzymki, jakim było Strzelno, miasto położone na pograniczu Kujaw i Wielkopolski. Powstanie Strzelna wiąże się z osobą Piotra Włostowica herbu Łabędź, palatyna Bolesława Krzywoustego. Włostowic ufundował kościół św. Prokopa, największą w Polsce świątynię romańską zbudowaną na planie koła. Według Jana Długosza konsekracja kościoła odbyła się 16 marca 1133 roku. Prawdopodobnie była to kaplica fundatora. Rotunda po raz pierwszy została odnotowana w źródłach pisanych w 1213 roku, jako kościół pw. św. Krzyża. W wiekach XIV – XV była przebudowywana, w XIX wieku została przekształcona w magazyn lub stajnię. W 1945 roku rotunda została uszkodzona w wyniku eksplozji ładunków wybuchowych podłożonych przez Niemców. Częściowemu zniszczeniu uległo sklepienie kopułowe oraz górne partie wieży. W wyniku prac konserwatorskich, prowadzonych po wojnie, został przywrócony pierwotny, romański charakter rotundy. Stojący obok kościół pw. Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny (dawniej sióstr norbertanek), zaczęto budować w XII wieku i ukończono sto lat później. Do najcenniejszych i najbardziej znanych zabytków znajdujących się w tej świątyni należą dwie romańskie kolumny pokryte płaskorzeźbą figuralną, przedstawiające postacie symbolizujące cnoty i występki. W ten sposób Kościół wczesnego średniowiecza przekazywał wiernym (w większości niepiśmiennym) nauczanie Jezusa Chrystusa. Kolumny strzelneńskie, wykonane z piaskowca, datowane są na koniec XII wieku i początek XIII. W całej Europie, oprócz kolumn w Strzelnie, rzeźbione kolumny zachowały się tylko w Hiszpanii, w Santiago de Compostela w katedrze św. Jakuba oraz we Włoszech, w Wenecji w katedrze św. Marka.
Na nocleg pielgrzymi Jakubowi wrócili do Kruszwicy, skąd w niedzielny poranek ponownie udali się do Strzelna na Mszę świętą w kościele Świętej Trójcy. Eucharystię sprawował proboszcz parafii ks. Otton Szymków oraz wikariusz ks. Marcin Korybalski, który wygłosił poruszające kazanie, nawiązujące do słów Jezusa: „Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, że jesteście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 31-33a, 34-35). „Miłość wzajemna – mówił ks. Marcin – to codziennie świadczona miłość drugiemu człowiekowi, to pomoc starszemu sąsiadowi, to „posypanie piaskiem oblodzonego chodnika”. Homilia w strzelneńskiej bazylice była jedną z piękniejszych, jakie pątnicy Jakubowi słuchali podczas swoich pielgrzymich wędrówek.
Ze Strzelna do Mogilna droga znów wiodła wśród rzepakowych pól, które czyniły ją urokliwą nawet na długich odcinkach asfaltowych. Wczesnym popołudniem pielgrzymi dotarli do Mogilna. Nazwa miasta pochodzi od słowa mogiła, które dawniej oznaczało wzgórze, naturalny pagórek. Z czasem zaczęto tak nazywać kopiec usypywany zmarłym. Miejscowość o nazwie używanej obecnie jest wymieniona w łacińskim dokumencie z 1282 roku sygnowanym przez króla Przemysła II. Mogilno należało do najważniejszych osad wczesnośredniowiecznej Polski. Początek pierwszej osady w tym miejscu datowany jest na przełom wieków VIII i IX. Od X wieku do początku XIII na miejscu osady znajdował się gród obronny połączony z lądem dwoma mostami. W drugiej połowie XI wieku powstał
w Mogilnie klasztor, założony – wg jednej teorii – przez benedyktynów, których król Bolesław Śmiały sprowadził z Tyńca; wg drugiej – zakonnicy pochodzili z Bawarii, a do Mogilna sprowadził ich król Kazimierz Odnowiciel. Mogileńscy benedyktyni szerzyli chrześcijaństwo na Mazowszu i Kujawach, a ich społeczność była na tyle silna, że w 1145 roku przejęli dwa kościoły w Mogilnie – św. Jakuba i św. Klemensa. W kolejnych stuleciach rola polityczna klasztoru spadała, zniszczeniu ulegały także zabudowania. Dopiero w XVIII wieku wspólnota benedyktynów na nowo zaczęła przeżywać rozkwit i dokonała przebudowy kompleksu klasztornego w Mogilnie w stylu barokowym. Klasztor ucierpiał w okresie zaborów i drugiej wojny światowej. Remont obiektu przeprowadzono dopiero w latach 70-tych XX wieku. Wyposażenie wnętrz klasztoru i kościoła pochodzi z okresu przebudowy w XVIII wieku. Uwagę zwraca siedemnastowieczny obraz Matki Boskiej Śnieżnej umieszczony w ołtarzu głównym wykonanym w stylu rokoko.
Mogilno było ostatnim punktem w programie szóstego etapu pielgrzymki Konfraterni św. Jakuba do Gniezna, pierwszej metropolii kościelnej w Polsce. W pątniczej wędrówce uczestniczyli: Elżbieta Bartocha, Teresa Grzesiuk, Szczepan Grzesiuk, Dariusz Mańk, Alicja Mikulska, Marek Mikulski, Robert Mikulski, Teresa Przybył, Anna Przygoda-Golenia, Aldona Sas, Łukasz Stefaniak, Ewa Wasiak, Jerzy Wróblewski, Dorota Zaleska oraz Jolanta Szczerek z grona przyjaciół Konfraterni.
Tekst i zdjęcia – Ewa Wasiak
[1] Mazowiecka, Kampinoska (potencjalna), Dobrzyńsko-Kujawska, Camino Polaco, Wielkopolska.
